17 Mayıs- 24 Mayıs 2022 tarihleri arasında, Hazar ve Karadeniz limanları üzerinden Orta Koridor güzergâhı boyunca ticareti artırma fırsatları konusunda bir çalışma turu (Road Show / Study Tour) düzenlenmiştir. USAID'in katkılarıyla gerçekleştirilen söz konusu etkinliğin tam adı "Hazar Ve Karadeniz Limanları Üzerinden Orta Asya-Avrupa Birliği Güzergahı Boyunca Ticareti Artırma Fırsatları"'dır.
Çalışma turu (Road Show/Study Tour), TRACECA Hükümetler Arası Komisyonu (IGC) Genel Sekreterliği ve Orta Asya Ulaştırma ve Lojistik Ortaklığı tarafından Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan ve Türkiye'nin ilgili kurumlarından katılımcılar ile ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) Orta Asya Ticaret Programının ve Kazakistan Taşıma İşçileri Sendikası “Kaz Logistics” desteğiyle yakın iş birliği içinde başlatılmıştır. Söz konusu tura Türkiye'den TRACECA Türkiye Ulusal Sekreterliği Uzmanı Uğur Bitiktaş, Denizcilik Genel Müdürlüğü'nden Denizcilik Uzmanı Hıdır İlyas Karabıyık ve TCDD AŞ'den Mühendis Kahraman katılmışlardır.
Çalışma turunun temel amacı, TRACECA koridoru güzergâhları boyunca ulaşım olanaklarının arttırılması, sorunlu konuların tartışılması ve ülkelerin yetkili organları ile geliştirilecek çözümlerin tartışılması olmuştur. Katılımcılar etkinlik boyunca Kazakistan-Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye-Bulgaristan güzergâhında çok modlu taşımacılık ile ilgili birçok sorunu tartışma fırsatı bulmuşlardır.
Çalışma Turu sırasında Kazakistan (Aktau), Azerbaycan
(Bakü) ve Gürcistan (Tiflis) çok modlu ulaşımlar ve lojistik altyapı ile ilgili brifingler düzenlenmiş,
ayrıca katılımcılar, Gürcistan-Türkiye sınırında yer alan Kuryk, Alyat, Batum,
Sarpi limanlarının kapasitelerini yerinde incelemiş ve Genel Sekreterlik
faaliyetlerini ve öncelikli TRACECA girişimlerinin uygulanması hakkında bilgi
almışlardır.
Tur sonunda 23 Mayıs'ta Batum'da TRACECA koridoru boyunca yapılan taşımalara ilişkin Kapanış Toplantısı yapılmıştır.
TUR PROGRAMI
- 17 Mayıs 2022'de Kazakistan Cumhuriyeti Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakanlığı'nın desteğiyle, Kazakistan'dan 50'den fazla katılımcıyı bir araya getiren "Kazakistan'da Uluslararası Karayolu Taşımacılığının Gelişmesi İçin Beklentiler Üzerine" adlı bir konferans düzenlenmiştir. Toplantıya Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan, Türkiye ve Özbekistan devlet kurum ve kuruluşları, limanlar ve denizcilik şirketlerinin yanı sıra Büyük Britanya, ABD, Finlandiya ve Fransa'nın karayolu taşımacıları ve büyükelçiliklerinin temsilcileri katılmıştır. Konferans sırasında, Bakanlık Ulaştırma Komitesi Başkan Yardımcısı D.Kaspabaev, Kuryk Limanı LLP Genel Müdürü S. Akhmetovve "Kuryk" Gümrük Karakolu Başkan Yardımcısı V. Kingushanov, sınır geçiş prosedürleri ve ulaşım için gerekli diğer formalitelerle ilgili olarak katılımcılara tüm ilgili sorularını yanıtlayan bir sunum yapmıştır. Konferanslarda ayrıca "Orta Asya Hazar Limanlarının Avrupa pazarlarına erişimi ile rekabet gücünün artırılması" (2021) konulu bir çalışmanın sonuçları da sunulmuştur.
Aynı gün konferans katılımcıları, limanın altyapısı ve limanda kayıt işlemleri hakkında bilgi almak için Kuryk limanını ziyaret ettiler. Limanın 2022 yılı itibariyle maksimum kapasitesi yılda 30.000 araçtır. 2021 yılı sonunda Bakü limanı istikametinde limandan mevcut kapasitesinin yarısından fazlasına karşılık gelen 16.230 araç geçmiştir. 2022'nin ilk çeyreğinde 4.098 adet de nakliye yapıldığı bildirilmiştir.
18 Mayıs
2022'de Konferans katılımcıları Bakü'ye ulaşmışlardır. Tur
kapsamında Uluslararası Deniz Ticaret Limanı ziyaret edilmiş, liman altyapısı
ve limandaki gümrük işlemleri hakkında bilgi sahibi olunmuştur. Limanın bugün
maksimum kapasitesi yılda 60.000 araç olup 2021 yılı sonunda 39.431 araç
limandan geçmiştir. Bu da ek liman kapasitesinin artırılması ihtiyacını
göstermektedir (bunlardan 23.476 tanesi Türkmenistan'a/Türkmenistan'dan).
- 
19 Mayıs
2022'de Azerbaycan Cumhuriyeti Dijital Kalkınma ve Ulaştırma
Bakanlığı'nın desteğiyle, "Azerbaycan'da Uluslararası Karayolu
Taşımacılığının Gelişmesi İçin Beklentiler Üzerine" konferans
düzenlenmiştir. Bu konferansta, "Orta Asya Hazar Limanlarının Avrupa
Pazarlarına Erişim İle Rekabet Gücünün Artırılması (2021)" konulu
çalışmanın sonuçları hakkında bilgilendirme yapılmıştır.
- 20 Mayıs 2022'de, Gürcistan Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı'nın desteğiyle, Gürcistan Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakan Yardımcısı'nın katıldığı "Gürcistan'da Uluslararası Karayolu Taşımacılığının Gelişme Beklentileri Üzerine" Konferansı düzenlenmiştir. Gürcistan gümrük temsilcisi, transit trafikte ortalama geçiş süresinin yaklaşık 4 dakika olduğunu ve bunun, Kafkasya ve Orta Asya bölgesindeki tüm ülkelerin çaba göstermesi gereken bir gösterge değeri olduğunu kaydetmiştir.
- 22 Mayıs 2022'de Tur katılımcıları, liman altyapısı ve limandaki gümrük işlemleri hakkında bilgi almak için Batum Deniz Limanı'nı ziyaret etti. Limanın bugün maksimum kapasitesi yılda 250.000 araçtır. 2021 yılı sonunda limandan 10.723 araç geçmiş olmakla birlikte bunun limandan tırlarla mal taşınması için büyük fırsatlar yarattığı görüşü aktarılmıştır.
Tur katılımcıları ayrıca Gürcistan ve Türkiye sınırındaki Sarpi/Sarp Gümrük Kontrol Noktasının faaliyetleri hakkında bilgi sahibi oldular ve burada hızlı sınır geçişi ve belge işleme sürecinin etkin organizasyonu konusunda bilgilendirildiler. Katılımcılara ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Sarp Gümrük Kapısı İdaresinde Ticaret Bakanlığı Uzmanı Yener Yazarel tarafından "Sarp Gümrük Geçişi" konulu bir sunum yapılmıştır. 2021'de bu kontrol noktasından 440.000'den fazla araç geçtiği notlara eklenmiştir.
- 23 Mayıs 2022 tarihinde, Bulgaristan Cumhuriyeti Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın sunumlarıyla, "TRACECA Boyunca Uluslararası Karayolu Taşımacılığının Gelişimi için Beklentiler Üzerine" adıyla konferans düzenlenmiş, Bulgaristan Devlet Teşebbüsü Liman Altyapısı Genel Müdürü A. Natova, Türkiye Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Uzmanı İlyas Karabıyık, Burgaz Limanı temsilcileri R. İvanov ve Gümrük Başkanı sunum gerçekleştirmiştir. TLP Başkanı L. Kislyakova, katılımcılara, Orta Asya ülkelerinden Hazar Denizi üzerinden yük taşımacılığının maliyet ve zamanına ilişkin açık bir analizin sonuçları ve taşıyıcılar anketine dayanarak hazırlanan çalışma hakkında bilgi vermiştir.
Tur 23 Mayıs'ta Batum'da yapılan Kapanış Toplantısı ile sona ermiştir.
